Quy hoạch tài nguyên nước hướng đến sử dụng nguồn nước hiệu quả và phát triển bền vững

Toàn cảnh cuộc họp trực tuyến

Chiều ngày 2/3, tại Hà Nội, Bộ trưởng Trần Hồng Hà và Thứ trưởng Lê Công Thành đã chủ trì cuộc họp trực tuyến nghe các đơn vị báo cáo tình hình triển khai công tác quy hoạch tài nguyên nước. Tham dự cuộc họp có các đầu cầu trực tuyến tại các đơn vị: Cục Quản lý tài nguyên nước; Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia, Viện Khoa học tài nguyên nước và các đơn vị liên quan trực thuộc Bộ.

Báo cáo tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Châu Trần Vĩnh cho biết, theo Quyết định số 1977/QĐ-BTNMT, lĩnh vực tài nguyên nước từ nay đến năm 2025 sẽ triển khai thực hiện lập 15 quy hoạch. Trong đó, Cục Quản lý tài nguyên nước triển khai thực hiện lập 05 quy hoạch (Quy hoạch tài nguyên nước quốc gia; Quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên nước; và 03 Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông); Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia thực hiện lập 08 quy hoạch tổng hợp lưu vực sông; Viện Khoa học tài nguyên nước triển khai thực hiện lập 02 quy hoạch tổng hợp lưu vực sông.

Đến nay, việc thực hiện các quy hoạch nêu trên đã được các đơn vị triển khai tích cực, một số nhiệm vụ đã được hoàn thành sớm hơn so với kế hoạch đề ra trong Quyết định số 1977/QĐ-BTNMT. Trong đó, nhiệm vụ lập quy hoạch tài nguyên nước thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1748/QĐ-TTg. Trên cơ sở này, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phê duyệt chi tiết nội dung, dự toán dự án “Lập quy hoạch tài nguyên nước thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050”. Hiện nay, các nội dung công việc đang được Cục Quản lý tài nguyên nước triển khai và dự kiến trình Bộ để Bộ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt quy hoạch vào tháng 11/2021.

Bên cạnh đó, ngày 18/02/2021, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050..

Cùng với đó, Cục Quản lý tài nguyên nước đã phối hợp với Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia, Viện Khoa học tài nguyên nước xây dựng kế hoạch chi tiết và đang triển khai thực hiện lập quy hoạch cho 06 lưu vực sông, trong đó có 03 quy hoạch phải sẽ trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong năm 2021 (Bằng Giang - Kỳ Cùng, Sê San và Srêpôk) và 03 quy hoạch dự kiến trình trong năm 2022 (Hồng - Thái Bình, Cửu Long và Đồng Nai). Việc triển khai xây dựng nhiệm vụ lập quy hoạch tổng hợp 7 lưu vực sông (Hương, Mã, Côn - Hà Thanh, Cả, Ba, Vu Gia - Thu Bồn và Trà Khúc), các đơn vị được giao xây dựng nhiệm vụ lập quy hoạch cũng đã hoàn thiện hồ trình Bộ xem xét phê duyệt.

Để đảm bảo nội dung và tính khả thi của các quy hoạch tài nguyên nước quốc gia, trong thời gian tới, Cục Quản lý tài nguyên nước sẽ phối hợp với các đơn vị, cơ quan liên quan và đặc biệt là Tổ chức cộng tác vì nước của Ôt-xtrây-li-a để thực hiện các nội dung về đánh giá hiện trạng khai thác, sử dụng nước tại 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, theo 13 lưu vực sông lớn và các lưu vực sông ven biển; đánh giá hiện trạng và diễn biễn tài nguyên nước theo kỳ quy hoạch. Trên cơ sở báo cáo của các địa phương, quy hoạch của các ngành, các địa phương, Cục đang phối hợp với các đơn vị dự báo nhu cầu sử dụng nước của các ngành trên các lưu vực sông; phối hợp với Trung tâm tư vấn, đào tạo và dịch vụ tài nguyên và môi trường (thuộc Viện Chiến lược chính sách Tài nguyên và Môi trường) đánh giá môi trường song song với triển khai lập Quy hoạch. Đồng thời, xác định các vấn đề về tài nguyên nước và các định hướng phát triển kinh tế - xã hội trong các kỳ quy hoạch trên các lưu vực sông trên toàn quốc; xác định quan điểm, mục tiêu của quy hoạch đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; định hướng điều hòa, phân phối, khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước; phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra trên các lưu vực sông toàn quốc;...

Tại cuộc họp, trên cơ sở ý kiến phát biểu và kiến nghị của các đơn vị, Thứ trưởng Lê Công Thành đề nghị Cục Quản lý tài nguyên nước tổng hợp dữ liệu của các đơn vị liên quan để đảm bảo dữ liệu đầu vào cho công tác xây dựng các quy hoạch tài nguyên nước. Quy hoạch tài nguyên nước chính là “xương sống” để thực hiện tốt công tác quản lý tài nguyên nước, do vậy, các đơn vị cần tập trung nguồn lực, hoàn thành sớm các nhiệm vụ được giao để cung cấp dữ liệu đầu vào cho các bộ, ngành, địa phương làm các quy hoạch liên quan.

Thứ trưởng cũng lưu ý, trong quá trình xây dựng các quy hoạch tài nguyên nước cần tính toán các kịch bản về tài nguyên nước, xác định mối quan hệ giữa quy hoạch tài nguyên nước với các quy hoạch khác để thống nhất, hài hòa lợi ích sử dụng nước giữa các đối tượng; phân vùng quy hoạch bảo đảm quản lý tổng hợp tài nguyên nước theo lưu vực sông; thích ứng với tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng...

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, Bộ trưởng Trần Hồng Hà hoan nghênh Cục Quản lý tài nguyên nước và các đơn vị có liên quan đã có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác xây dựng các quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch tài nguyên nước quốc gia. Đây là nhiệm vụ quan trọng để tạo dựng vị thế của Bộ TN&MT đối với sứ mệnh quản lý, bảo vệ nguồn tài nguyên quan trọng này của đất nước.

Với kỳ vọng đó, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề nghị các đơn vị cần thuyết minh rõ cơ sở khoa học để thực hiện quy hoạch, hình dung rõ các sản phẩm được phê duyệt. Quy hoạch phải thể hiện rõ tầm chiến lược lâu dài, là cơ sở khoa học quan trọng cho các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương dựa trên khả năng cung của nguồn nước tại mỗi địa phương, mỗi khu vực.

Bộ trưởng cũng cho rằng, với hơn 60% lượng nước của nước ta phụ thuộc vào nguồn nước ngoại sinh nên sẽ rất thiếu số liệu điều tra cơ bản về tài nguyên nước. Do vậy, các đơn vị cần phải bàn giải pháp, tận dụng các nguồn số liệu tổng nước và quốc tế để có đủ số liệu phục vụ cho công tác xây dựng quy hoạch tài nguyên nước. “Xây dựng quy hoạch tài nguyên nước phải phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, bảo đảm tính liên kết tổng thể trên phạm vi từng vùng, từng lưu vực sông; phải liên kết với các ngành sử dụng nước khác nhau để phát triển bền vững, khai thác, sử dụng tài nguyên nước tiết kiệm, hiệu quả, tổng hợp và đa mục tiêu”- Bộ trưởng chỉ đạo.