Trong bối cảnh ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu và tình hình mưa lũ thất thường, việc nâng cao khả năng dự báo, cảnh báo thủy văn đóng vai trò quan trọng trong việc cảnh báo các nguy cơ về lũ lụt, hạn hán trong cộng đồng.
Từ việc nâng cao khả năng cảnh báo các nguy cơ về lũ lụt, hạn hán trong cộng đồng sẽ hỗ trợ phát triển các ngành công nghiệp, nông nghiệp, kinh tế và bảo vệ môi trường an toàn cho con người đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến an ninh năng lượng và đảm bảo vận hành các hệ thống năng lượng tái tạo.
Với mục tiêu cốt lõi đó, chiều 16/05, Trung tâm Động lực học Thủy khí Môi trường (CEFD) tổ chức hội thảo về dự báo thủy văn hỗ trợ vận hành hồ chứa, nhằm mục đích giới thiệu Hệ thống dự báo, đánh giá, tổng kết công tác vận hành năm 2023 và trao đổi kinh nghiệm, đề xuất giải pháp trong lĩnh vực dự báo thủy văn nói chung, dự báo hồ chứa nói riêng và phân tích, nhận định xu thế mưa lũ trong năm 2024.
Việt Nam là quốc gia thường xuyên phải đối mặt với rất nhiều loại hình thiên tai, trong đó chủ yếu là các loại hình thiên tai liên quan ngành khí tượng thủy văn như bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, lũ,... Do đó, các thông tin về dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn là đặc biệt cần thiết và đóng một vai trò quan trọng không chỉ trong công tác phòng chống thiên tai mà còn phục vụ các hoạt động của đời sống kinh tế xã hội, trong đó có khai khác và tối ưu phục vụ vận hành các nhà máy thủy điện.
Với hệ thống sông suối và tài nguyên nước phong phú, Việt nam có tiềm năng thủy điện rất lớn, với khoảng 385 công trình thủy điện đang vận hành, và 143 dự án thủy điện đang xây dựng, thủy điện đang là nguồn sản xuất năng lượng điện lớn tại Việt Nam, chiếm khoảng 27% toàn ngành.
 

PGS. TS Trần Ngọc Anh – Giám đốc Trung tâm Động lực học Thủy khí Môi trường

Chia sẻ tại sự kiện, PGS. TS Trần Ngọc Anh - Giám đốc Trung tâm Động lực học Thủy khí Môi trường (CEFD), Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: Việt Nam chúng ta thường đối mặt với rất nhiều các loại hình thiên tai trong đó chủ yếu là các thiên tai khí tượng thủy văn, do vậy phần lớn mọi người đều nghĩ đến công tác phục vụ phòng chống thiên tai, lụt bão khi nói đến các hoạt động khí tượng thủy văn.
Tuy nhiên, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và sự thúc đẩy của quá trình chuyển đổi số, các thông tin về dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn ngày càng đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động kinh tế xã hội nói chung và không chỉ gói gọn trong công tác phòng chống thiên tai.
PGS. TS Trần Ngọc Anh khẳng định: Nếu biết trước được các sự kiện và diễn biến của các hiện tượng khí tượng thủy văn trong tương lai thì sẽ giúp chúng ta tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức trong cả những sự kiện nhỏ như lên kế hoạch chi tiết cho chuyến pic-nic hay lớn hơn là sắp xếp, điều động hệ thống sản xuất kinh doanh phù hợp.
“Đây là mảng thông tin quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả của sản xuất kinh doanh, và đang được dự báo là thị trường có quy mô hàng tỷ đô la Mỹ trong những năm tiếp theo. Mà đặc biệt trong số đó là các hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực năng lượng tái tạo như thủy điện, điện gió, điện mặt trời và các loại hình năng lượng khai thác từ đại dương khác”, ông Trần Ngọc Anh nhấn mạnh.
Việc khai thác thông tin dự báo để tối ưu hóa năng lượng - thị trường điện là một vấn đề quan trọng, có tiềm năng gia tăng giá trị kinh tế của nguồn nước. Cùng với đó, nửa cuối năm 2024 được dự báo hiện tượng La Nina có nhiều khả năng xuất hiện và cảnh báo sẽ có nhiều diễn biến mưa lũ bất thường hơn. Do đó, việc nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo khí tượng thuỷ văn nói chung và phục vụ vận hành hồ chứa nói riêng là hết sức cấp thiết.
Trong bối cảnh đó, Trung tâm Động lực học Thủy khí Môi trường đã phát triển và ứng dụng Hệ thống dự báo và cảnh báo Khí tượng Thủy văn phục vụ vận hành hồ chứa thông minh cho các lưu vực sông ở Việt Nam. Với Hệ thống Dự báo và cảnh báo khí tượng thuỷ văn, CEFD hi vọng sẽ đóng góp một phần vào ngành khí tượng thuỷ văn trong việc dự báo, cảnh báo thiên tai nhằm giảm thiểu thiệt hại và hướng tới phát triển kinh tế xã hội bền vững.