Dự án “Giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu (BĐKH) và phòng chống thiên tai thông qua sự tham gia của khối công tư trong khai thác cát bền vững ở Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL)”, gọi tắt là Dự án quản lý Khai thác Cát Bền vững, được tài trợ bởi Quỹ Sáng kiến Khí hậu Quốc tế (IKI) - BMU thông qua WWF-Việt Nam, do Tổng cục Phòng, chống thiên tai – Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn làm chủ dự án. Dự án được thực hiện tại 13 tỉnh thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long trong 5 năm (2019 - 2023) với mục tiêu cụ thể là:

  1. Xây dựng cơ sở dữ liệu ngân hàng cát cho ĐBSCL với sự phối hợp cùng các đối tác quan trọng.
  2. Tăng cường nhận thức của cộng đồng và các cơ quan ra quyết định về những tác động của việc khai thác cát và sỏi không bền vững, làm gia tăng thiên tai ở ĐBSCL.
  3. Tăng cường khả năng cho các đối tác truy cập thông tin về rủi ro liên quan đến khai thác cát, sỏi và thúc đẩy tìm kiếm các nguồn vật liệu thay thế cát sỏi trong lĩnh vực xây dựng.
  4. Xây dựng các khuyến nghị, hướng dẫn về khai thác cát sỏi bền vững và lồng ghép trong chính sách phòng chống thiên tai và phát triển bền vững ở ĐBSCL.

Nghiên cứu “Xây dựng ngân hàng cát trên toàn đồng bằng cho Đồng bằng sông Cửu Long” là một trong hai nghiên cứu quan trọng nhất của Dự án quản lý Khai thác Cát Bền vững, được xem là những nghiên cứu đầu tiên về đề tài này ở quy mô toàn đồng bằng.

          Mục tiêu của nghiên cứu là xác định ngân hàng cát hiện tại với tầm nhìn đến năm 2030-2050 (trữ lượng cát hiện có ở trong sông, lượng cát đổ về đồng bằng từ thượng nguồn, khối lượng cát khai thác trong đồng bằng, di chuyển/biến động, bồi tụ và lượng cát trao đổi với biển); ghi lại biến động theo mùa của dòng chảy và liên kết với vận chuyển cát và hình thái động lực học.

Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp với trực tuyết, với sự tham gia của các bộ ngành (12 đại biểu đến từ bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Giáo dục & Đào tạo, bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, bộ Khoa học & Công nghệ, bộ Công an); các địa phương trong vùng dự án (35 đại biểu đến từ Đồng Tháp, An Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bến Tre, Tiền Giang, Vĩnh Long); các đối tác phát triển (08 đại diện đến từ GIZ (Cần Thơ), USAID, IUCN, Pan Nature, Đại sứ quán Đức, Diễn đàn Mê Kông); và nhiều đại diện khác đến từ IKI tại Việt Nam, WWF Việt Nam, WWF Đức, WWF Châu Á Thái Bình Dương, Ủy hội sông Mê Kông (MRCs) Lào, các khu vực tư nhân và daonh nghiệp nhà nước, và liên danh tư vấn.

Các đại biểu tham dự trực tiếp tại đầu cầu Cần Thơ

Các đại biểu tham dự trực tuyến

Hội thảo gồm 2 phiên họp, trình bày những kết quả nghiên cứu cơ sở ban đầu về tình hình khai thác cát, các trữ lượng trầm tích, v.v. tại ĐBSCL.

Phiên họp thứ nhất với nội dung “Tiếp cận vùng hướng tới phát triển lưu vực sông Mê Kông bền vững”, đã chia sẻ về vấn đề sạt lở lòng và bờ sông ở Đồng bằng sông Cửu Long (đại diện Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn);  giới thiệu Kế hoạch giám sát và quản lý trầm tích trên toàn lưu vực sông Mê Kông (đại diện Ủy hội sông Mê Kông); trình bày vật liệu thay thế với cát sông, tình hình chính sách và thực tiễn ở Việt Nam.

Phiên thứ hai trình bày Phương pháp thực hiện và tham vấn về các nội dung quan trọng liên quan đến Ngân hàng cát (Sand Budget) và Kế hoạch duy trì ổn định hình thái sông (RG SPlan).

Ông Nguyễn Văn Tiến - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng, chống thiên tai, chia sẻ về vấn đề sạt lở lòng và bờ sông ở Đồng bằng sông Cửu Long

PGS.TS. Trần Ngọc Anh (CEFD) - Đại diện liên danh tư vấn,  trao đổi về các nội dung cần tham vấn trực tiếp tại hội thảo 

Các đại diện tham gia Hội thảo cùng các nhà khoa học đã tích cực đóng góp các ý kiến xác đáng cho đơn vị chủ quản cũng như đơn vị tư vấn về phương pháp khảo sát, các địa điểm nghiên cứu chuyên sâu, phương pháp mô hình hoá; xây dựng kế hoạch duy trì ổn định hình thái sông; lựa chọn các tỉnh thí điểm lồng ghép kết quả nghiên cứu vào kế hoạch khai thác cát của tỉnh.

Trên cơ sở các ý kiến tham vấn trực tiếp của đại biểu tại buổi hội thảo cùng với các phiếu góp ý kiến mà ban tổ chức đã thu thập được, liên danh tư vấn sẽ tổng hợp, rà soát để áp dụng vào quá trình triển khai thực hiện các hoạt động của gói thầu. Đây sẽ là tiền đề để liên danh tư vấn thực hiện thành công mục tiêu của Dự án.

Một số hình ảnh tại Hội thảo

Nghiên cứu “Xây dựng ngân hàng cát trên toàn đồng bằng cho Đồng bằng sông Cửu Long” do liên danh thư vấn Viện nghiên cứu Deltares (Hà Lan) và Trung tâm Động lực học Thủy Khí Môi trường thực hiện. Cùng với sự tham gia của 03 nhà thầu phụ là: Viện giáo dục chuyên ngành Tài nguyên nước IHE Delft (Hà Lan), Đài Khí tượng thủy văn Nam Bộ và Công ty cổ phần kỹ thuật xây dựng Solid.

- Nhà tài trợ: Quỹ Sáng kiến Khí hậu Quốc tế của Chính phủ Đức thông qua Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF).

- Cơ quan Chủ quản: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.

- Chủ dự án: Tổng cục Phòng, chống thiên tai.

- Địa điểm thực hiện: Các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (An Giang, Bạc Liêu, Bến Tre, Cần Thơ, Cà Mau, Đồng Tháp, Hậu Giang, Kiên Giang, Long An, Sóc Trăng, Tiền Giang, Trà Vinh và Vĩnh Long).

- Tổng kinh phí: 489.919,89 EUR. Trong đó, phần thực hiện của CEFD là 236.252,63 EUR.

- Thời gian thực hiện: Tháng 01/2022-T3/2023.

 

CEFD_2022